Maydanoz kendine has bir kokusu ve tadı olan yeşil yapraklı bir bitkidir. Ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesinde yetiştirilen maydanozun kök veya yapraklarından faydalanmak mümkündür. Yeşil yaprakları yemeklerde ve mezelerde garnitür olarak kullanılırken, kökleri de bazı çorba ve yemekleri lezzetlendirmede kullanılabilmektedir.
Kesin olmamakla birlikte maydanozun ilk olarak M.Ö 3. yüzyılda Sardunya’da yetiştirildiği düşünülmektedir. Maydanozun tarihine baktığımızda 2000 yıldan beri yetiştirildiği ve gıda olarak kullanılmadan önce tibbi olarak maydanozdan yararlanıldığı görülmektedir.
Maydanoz Kaç Kaloridir?
100 gr maydanoz
- 37 kkal’dir.
- 2,8 g karbonhidrat
- 3,3 g protein
- 0,5 g yağ
- 3,5 g lif içermektedir.
- 100 g maydanoz tüketilmesi sonucunda günlük alınması gereken folat gereksiniminin %38’i karşılanırken, kalsiyumun %14’ü, demirin ise %77.5’i karşılanmaktadır. Günlük ihtiyacınız olan A, C ve K vitaminlerinin karşılanmasında da büyük role sahiptir.
Maydanozun Sağlığa Yararları Nelerdir?
- Maydanoz boşaltım sistemi üzerinde önemli etkilere sahiptir. Maydanozun idrar söktürücü, idrar yolunda antiseptik, iltihap önleyici etkilerinin olduğu düşünülmektedir. Böbrek taşı sorunlarında da etkili olabilmektedir.
- Kadınlarda üreme sisteminde de yararlı etkileri bulunmaktadır. Yapılan bir çalışmada maydanozun serum ve yumurtalıklardaki kolesterol seviyelerini düşürdüğü, rahimde protein ve kanda östradiol ( kadın üreme sistemi için önemli hormon) seviyelerini arttırdığı gözlemlenmiştir.
- Antitrombotik ( kan pıhtılaşmasını önleyici) etkiye sahiptir. Maydanoz tüketildiğinde trombozun önlenmesi için potansiyel olarak yararlı olabilmektedir.
- Diyabetik ( şeker hastalığı) hastalar üzerinde kan şekerini düşürücü ve karaciğer aktivitesini düzenleyici etkiye sahiptir.
- Vücutta oluşan serbest radikaller ve oksidatif strese etki ederek antioksidan etki göstermektedir. Vücutta oluşan bu zararlı bileşikler bağışıklı sistemini zayıflatmakta, yaşlanmayı hızlandırmaktadır. Maydanozun içerdiği bazı maddeler bu bileşiklerle savaşmaktadır.
- Mide rahatlatıcı ve gaz giderici olarak kullanılabilmektedir.
- Kanserle savaşan maddeler içerir. Maydanoz, antikanser etkileri olabilecek bitki bileşiklerini bünyesinde bulundurmaktadır.
- Kalp sağlığına iyi gelen bir bitkidir. İçerdiği folik asit sebebiyle kalp dostu olarak anılmaktadır çünkü folik asit kalp krizi riskini arttıran homosistein miktarını azaltmada yardımcıdır.
- Ödem yani vücutta fazla sıvı birikmesi, herkesin en büyük sorunlarından biridir. Maydanoz aynı zamanda ödem atmaya yardımcı olmaktadır.
- Maydanoz diş ve diş etlerini korumakta, ağız kokusunu gidermektedir.
- İçeriğindeki yüksek A vitamini yardımıyla göz sağlığı üzerinde de etkili olmaktadır.
Peki sağlığımız üzerinde bu kadar olumlu etkilere sahip bir besini kendi evinizde, kendi saksınızda yetiştirip taze taze yemeye ne dersiniz? Haydi kendi maydanozumuzu nasıl yetiştireceğimize bir bakalım.
Evde Kendi Maydanozumuzu Nasıl Yetiştiririz?
- Kendi maydanozumuzu yetiştirmek için sadece 2 şeye ihtiyacımız var ! Güzel bir saksı ve maydanoz tohumları…
- Seçeceğimiz saksı maydanozun iyi bir şekilde kök salabilmesi için derin, toprağın hava alabilmesi için altında drenaj adı verilen delikler bulunduran türden olmalıdır.
- Daha sonraki aşamada saksımıza toprağı yerleştirmek büyük önem taşıyan bir eylemdir. Maydanoz iyi hava alan, gevşek toprakta daha kolay yetişmektedir. Bu sebeple saksımıza toprağı yerleştirirken çok bastırmamalı, besin değeri yüksek topraklar tercih etmeliyiz.
- Saksımıza toprağımızı yerleştirdikten sonra tohumlarımızı saksının her yerine gelecek şekilde serpiştiriyoruz. Tohumlarımızın üzerini de 1-1,5 cm olacak şekilde toprakla kapatıyoruz.
- Üste eklediğimiz toprağı hafifçe bastırıyoruz. Çok bastırarak tohumları dibe ittirmemeye özen göstermeliyiz. Bir fısfıs yardımıyla toprağı nemlendiriyoruz. Suyu dik şekilde ve hızlı dökmek de tohumları dibe ittirebilir. Bu aşamada da dikkatli olmamız gerekmektedir.
- Maydanoz sıcak ve nemli ortamı sevmektedir. Bu sebeple saksınızı güneş alan bir alanda tutmaya ve toprağının nemli olmasına özen göstermeniz gerekmektedir. Toprak nemini kaybettikçe güneşin yoğun olmadığı saatlerde püskürtme yöntemiyle sulanmaktadır.
- Maydanoz tohumlarının çimlenmesi 3-4 haftayı, tüketilebilmesi için geçmesi gereken süre ise 5-6 haftayı bulmaktadır. Daha sonra makas veya bıçak yardımıyla gövdelerinden kesip tüketebilirsiniz.
- Maydanoz ocak-eylül arası ekilebilir bir bitki olsa da en uygun ekim zamanının mart sonu-nisan başı olduğunu unutmamalısınız.
Dipnot: Birkaç dal maydanozunuzu toplamayıp çiçeklendirdiğinizde ise bir sonraki yılın tohumlarını elde edebilirsiniz. Çiçekleri kurumaya bırakıp bir tülbenttin üzerine ufalayarak saklayabilirsiniz 🙂
