Diyet yapmaya karar verdiğinizi ve bu diyette kendinize sürekli kısıtlamalar koyduğunuzu varsayalım. Daha sonra istediğiniz kiloya ulaştınız, normal yeme düzeninize döndünüz fakat kısa bir süre sonra verdiğiniz tüm kiloları daha fazlasıyla geri aldınız. Nerede hata yapmış olabilirsiniz ki ?
Yoyo sendromu veya yoyo etkisi olarak tanımlanan bu durum bireyin sürekli bir kilo alma – verme döngüsü içinde olmasıdır ve günümüzde kısıtlayıcı diyetler uygulayıp kilo veren birçok birey bu döngüye girmektedir. Bireyler kilo vermekte zorlanmazken, verdikleri kiloyu koruyamamaktadır.
Sadece ağırlık kaybı amacıyla uygulanan, bireye özgü olmayan, olumlu beslenme alışkanlıkları kazandırmayan, hızla kilo verdiren düşük kalorili ve kısıtlayıcı diyetler yoyo sendromuna neden olmaktadır.
Düşük kalorili ve sürekli çeşitli besinleri kısıtlayarak yapılan diyetlerin ilk dönemlerinde yaşanan kilo kayıpları bireylerde haz duygusu uyandırmakta ve birey tartıda gözlemlediği düşülerin etkisiyle diyeti uygulamaya devam etmektedir.
Fakat zamanla bireye uygun olmayan, alışkanlık haline dönüşemeyen, sürdürülebilir nitelik taşımayan bu diyetlerden birey sıkılmakta, yorulmakta ve bu diyetler uygulanamaz duruma gelmektedir. Eski beslenme davranışlarına dönmenin yanı sıra başarısızlığın yarattığı psikolojik durum da bireyi daha çok yemek yemeye yöneltmektedir.
Diyette yapılan yoğun kısıtlamalar bazı bireylerde yoksunluk hissi ve depresyon oluşumuna sebebiyet vermektedir. Bu bireyler yiyeceklere karşı daha fazla hassasiyet göstermekte ve diyeti bıraktıklarında kısıtlandıkları besinleri aşırı yeme davranışına yönelmektedir.
Ayrıca yapılan yoğun kısıtlamalar sonucunda vücut bu duruma ayak uydurmak için metabolizma hızını yavaşlatmaktadır. Bu durum kilo kaybının durmasına veya çok yavaş ilerlemesine sebebiyet verirken, diyet yapan birey sonuç alabilmek için diyette daha yoğun kısıtlamalar yapmalıdır. Böylece diyet sürdürülemez duruma gelmekte ve birey pes etmektedir.
Yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda da bireylerin diyette kendilerine yaptıkları kısıtlamalar sonucunda bazı dönemlerde diyet hedefinden uzaklaştıkları, erteledikleri ve yüksek kalorili yiyeceklere daha fazla eğilim gösterdikleri, diyet yapmayanlara göre benzer ve zaman zaman daha fazla kalori aldıkları görülmüştür.
Peki yoyo sendromunu yaşamamak için neler yapabiliriz ? Bunu konuşmak için sizleri bir sonraki gönderime yazıma ediyorum.
